Pojam „astigmatizam“ toliko je čest u oftalmološkom svijetu da su mnogi ljudi sada potpuno svjesni šta to znači. Riječ potiče od grčkog , što znači bez i „stigma“, što znači tačka. Shodno tome, astigmatizam znači - slika nije u tački, odnosno nejasna je i zamagljena, objašnjava doktor oftalmolog Sergej Alpatov, hirurg u Očnoj bolnici „Optimal“ Podgorica.

– Ako ne vidite dobro, nemojte čekati da se vid pogorša. Zakažite pregled kod oftalmologa i rješite probleme sa svojim vidom - poručuje dr Alpatov.

Šta je astigmatizam?

– Astigmatizam je refrakciona anomalija oka kod koje, usled neravnomjerne krivine rožnjače (prednji, najistaknutiji, providni dio oka), dolazi do pojave ne jednog, nego više fokusa svjetlosnih zraka na mrežnjači. U jednom astigmatičnom oku postoje dvije različite dioptrije - i „plus“ i „minus“, ili različiti stepeni dioptrije.

Kako svjetlost prolazi kroz rožnjaču, ona se iskrivljuje od nepravilnog prelamanja. Ovo raspršuje sjvetlost prije nego što dođe do mrežnjače na zadnjem djelu oka što stvara nesavršen signal. Ovaj signal se zatim prenosi na mozak dajući lošu interpretaciju onoga što je pred vama. To uzrokuje zamagljen, nejasan vid posmatranog predmeta, deformisanu sliku ili duplirane slova tokom čitanja teksta. Zbog astigmatizma se često razvija ambliopija - nerazvijenost centara za vid u mozgu.

Koji su simptomi astigmatizma?

– Na astigmatizam upućuje: zamućena ili iskrivljena slika, dupliranje slike; žmirkanje pri gledanju na blizinu i na daljinu; držanje glave u kosom položaju tokom čitanja, gledanja televizije itd, kao i glavobolja, vrtoglavica, umor. Astigmatizam se javlja u djetinjstvu i vremenom se može povećati. Ukoliko se redovnim kontrolama uoči njegov kontinuirani rast, može se posumnjati na vrlo opasnu bolest koja se naziva „keratokonus“.

Kako se dijagnostikuje?

– Da bi se utvrdila dijagnoza astigmatizma, potrebno je otići na oftalmološki pregled gde će ljekar obaviti pregled na uske i široke zjenice, kako bi tačno i objektivno utvrdio veličinu refrakcione greške. Da bi tačno dijagnostikovali veličinu i ugao astigmatizma, debljinu rožnjače kao i druge njene parametre, potrebna je precizna savremena oprema, poput analizatora prednjeg segmenta oka.

Kako se koriguje – liječi astigmatizam?

– Astigmatizam se može ispraviti na nekoliko različitih načina. Najčešće je to nošenjem naočara sa cilindričnim sočivima (ova stakla izgledaju kao i sva ostala, ali imaju različitu dioptriju pod određenim uglovima koje ljekar napiše). Takođe se može ispraviti nošenjem toričnih kontaktnih sočiva. U stvari, neki ljudi prolaze bolje noseći kontaktna sočiva nego naočare jer nude šire vidno polje. Naočare i kontaktna sočiva nisu potpuno rješenje u borbi protiv astigmatizma. Ove metode samo privremeno ispravljaju vid. Potpuno se možete otarasiti astigmatizma samo uz pomoć operacije!

Najbolje i trajno rješenje je laserska korekcija vida (LASIK ili PRK). Laserski zraci preoblikuju rožnjaču, čineći njen oblik pravilnijim. Istovremeno se koriguje kratkovidnost ili dalekovidost, ako je ima. Procedura je bezbolna i pouzdana, traje kratko, izvodi se u lokalnoj, kapljičnoj anesteziji i rezultat je odmah vidljiv.

Kod pacijenata sa kataraktom, astigmatizam se može ispraviti ugrađivanjem specijalnog toričnog intraokularnog sočiva, koje se postavlja na mjesto prirodnog sočiva u oko, preuzimajući njegovu funkciju. Operacija traje 10-15 minuta i izvodi se u lokalnoj anesteziji. Pravljenjem malog reza na koji nije potrebno staviti šav, rana zarasta brzo, bez tegoba.
M.D.Popović